Derin İksa Kazıları

Derin İksa Kazılarında Uygulamacı Olarak Dikkat Edilmesi Gereken Aşamalar.

İmalat esnasında sizleri sıkıntıya sokacak ve teknik yönden kendinizi yalnız hissedeceğiniz anlar. Çevre yapılara veya yola vereceğiniz zararlar. Çevre sakinlerinin tepki ve baskıları. İmalat iş programındaki aksamalar. İmalat yapımında gerekli denetlemeli evrak üzerinde belgelendirmesindeki eksikler. Sonucunda teknik sorumlu olarak  yapa yalnız kala bilirsiniz.

Burada sizlere herhangi mühendislik hesabı veya formül dizisi verilmeyecektir.  Sadece tecrübelerimizle sizlere proje ve imalat esnasında izleyeceğiniz yöntem ve yol haritanız için katkıda bulunmak amacı ile yazılmıştır.

Zemin bir beton kadar heterojen değildir. Betonda elde edilen test ve deneyler kadar sonuca varmak ta  mümkün değildir. Hem tabakalar arasında hem de kendi içersinde değişik performanslar göstereceğinden. Hesap ve yöntemlerde alınan kriterlerin doğruluğu öncelikle yeterli ve titiz bir zemin etüdünün yanı sıra. Çok hassas inceleme ve gözetimle projede alınan kriterlere uygun performans gösterip göstermediği tüm imalat bitene kadar ilk günkü gibi denetlenmelidir.

Esas olarak ilk yatırımda yapının mimarisi statiği elektrik ve mekaniği gibi projeler üzerinde birçok hesap ve kavramlara zaman ayrılırken. Derin hafriyat kazıları için gerekli ihtisas ve projelendirmelere yeterli önem verilmediğinden çok sorunlar yaşanıp. Beklenmedik uzun zaman kayıpları ve keşiflerin üstünde maliyetlere neden olmaktadır.

Aşamalar olarak dikkate alacak olursanız.

1-     Sondaj Çalışmaları.

Uygulanacak arazinin topoğrafik yapısına bakılarak minimum sondaj sayısının ve bu sondaj yerlerinin proje müellifinin onayı ile belirlenmesi.

Ankraj imalatı için özelikle ankraj kök bölgelerinde de mümkün olduğu kadar yeterli sondaj çalışmaları yapılmalı.

Zemin profilinin yanı sıra. Bölgenin yer altı su seviyesinin de belirlenmesi. Ve bu seviyenin kazı kotuna göre hangi kotlarda olduğu. Bu kotlardaki su debinin de araştırılması gerekmektedir.

Kesinlikle  bu çalışmalar yapılırken. Gerekli prosedürlere uyulduğunu kontrol edilmesi. Ve gerekli prosedürlerin fotoğraf ve video çekimleri ile desteklenmelidir. 

Laboratuar sonuçları ile ilk detaylı araştırma tamamlanmış olup. Bu çalışmalar sitemin sigortalanmasından sonra çıkacak olan olumsuzlukların maddi sorumluluğundan kurtulma etkenlerin den biridir. Yetersiz ve yeterince hassas yapılmayan zemin etütleri ile yola çıkmak demek uykusuz geceler ve stresli bir imalatı getireceğinden kesinlikle emin olun.

2-    Projelendirme :

Projelendirmede önemli olan iki deplasman söz konusudur.

a-     Fore kazıkların (Betonarme imalatın) deplasmanları.

b-    Fore kazıkların arkasındaki toprakların deplasmanı.

Bu iki deplasman dan ilki iksa güvenliği  için önemli olup. Diğeri de çevre yapılarına verilecek olumsuzluklar için önemlidir.

Çevre yapıların temel alt kotları ve temel cinsleri incelenmeli. Yapılacak araştırma sonucunda bu  binaların hafriyat esnasında ne tip zararlar göre bileceğinin tespit edilmesi.  Bunun getireceği maddi ve manevi yüklerden kurtulmak için ne tip ön önlemler alına bilir. Ek imalatlarla ne derece yapıla birliliği. Veya imalat esnasında hangi değerlere ulaşılırsa bu yapılara zarar vermemek için hangi ek imalatların yapıla bilmesidir.

c-     Hafriyat proje planın yapılması.

Bu sonuçlara göre projenin yapımı seçilmelidir.  Ankraj, kısmi ankraj ve straks veya kısmi ankraj ,straks ve yukardan aşağı yapım metotları düşünülüp. Zaman ve maliyet hesapları yapılmalıdır.

3-    Uygulama ve İş programı

İş programı yapılmasında  önemli olan esas hafriyat kapasitelerinin belirlenmesi gerekmektedir. Özelikle şehir içi trafik yasakları, çalışama saatleri ve hafriyatın çıkış yeri . Son ankraj imalatlarının ve rampasının kaldırımı için geçecek zaman.

Bu kriterler irdelenerek iş programına başlamak gerekmektedir.

Sözleşme ve teknik şartnamelerin hazırlanması

İksa yapımını  yüklenici firma ile hafriyat firmasının ekip ekipman kapasitesi ve iş programının hazırlanması. Özelikle İksa firmasının makine cinslerinin ve makine gücünün belirlenmelidir.

Foraj makinelerini kapasitesi, Ankraj makinelerinin kapasiteleri ve günlük imalat miktarlarının proje müellifi tarafından belirlenmesi gerekmektedir.

Sözleşmede konulacak olan imalat gecikme cezaları ve işin fes şartlarında imalata aşamaları ve iş programı zaman kriterlerine göre cezayı muidiler konulmalıdır.

Hafriyat projesine göre de oluşacak aksaklıklar aşama aşama  belirlenmeli. Ve hafriyat fiyatlarının bu projeye göre zorluk derecesine göre aşamalı olarak belirtilmeli ve teminatın ise buna göre değerlendirilmelidir.

İmalat için kullanılması gereken makine gücünüzü daha sonradan artırmak yerine önce çok makine ile başlayıp. Daha sonra makine gücünüzü azaltmanız uygundur. Taşeron firmalar genelde bunun tersini size önerseler de  , bu kararı verirken yanılgıya düşmenizin zaman kaybına neden olacağını göz ardı etmeyiniz.

Ankraj imalatınızda ankraj makinesinin hiç durmadan hergün çalışır şeklinde program yapmış iseniz. Bu büyük bir yanılgıya sebep dir. Makine gücünüz zaman kaybına sebep olacaktır. Bun dan  haftanın altı günü çalışmada ankraj ekibinin üç veya dört gün çalışması doğru makine  ve ekip gücüdür.  Ankraj yapımının ilk sıralarda hızlı olması için gerekiyorsa makine sayınsın gerektiği kadar olması gerekmektedir.

Sigorta istemi:

İnşaat sigortası sisteminde projenizin tüm risklerini kapsayacak şekilde ve çevredeki zararları karşılayacak düzeyde olması gerekmektedir.

Kendi sigorta sisteminize taşeron firmanın yükümlülüğümdeki aksaklıkları katacağınız gibi. Taşeron firmanın da yükümlülüklerini içeren ayrı bir sigorta yapmasını isteyiniz ki.

En ufak bir aksaklıkta ortaya çıkan maliyetinde sigorta tarafından güle oynaya ödeneceğini sanmayınız. Bu zararın sigortadan alınması için gerekli doküman ve presidürleri oluşturmanız gerekmektedir. Bu imalatların kontrol denetiminde yapı denetim firmasını kesinlikle içinde olmasına ve gerekli bilgi rapor e-postaların  zamanında gönderilmesini evrakların kontrollerinin gerek görsel gerekse rapor olarak tutulmasına önem gösteriniz.

İmalatın Yönetilmesi

Olağan haftalık ve ya olağan üstü toplantı tutanaklarını toplantı sonucunda katılımcılara imzalatıp. İlgililere de dijital ortamda gün içinde pdf dosyası olarak göndermelisiniz.

Haftalık olağan toplantılara.  Şantiye yönetimi, proje müellifi , taşeron firma ve gerekiyorsa yapı denetimin katılımları ile yapıp. Haftalık imalat rapor ve verileri genel imalat verileri  olarak bilgilendirme ile başlayıp. İmalatın gidişi çıkan sorunlar ve çıkabilecek sorunlar hakkında görüş ve yöntem alışverişi yapmanız. Sorumluluk içersinde tüm birimlerden gerekeni istemelisiniz. Sizin üstünüze düşenleri de   yerine getirmelisiniz.

Kısacası hakkı olanın kakını vermeli hakkınızı da almalısınız. Bu açıdan olaya bakıldığında şantiye yönetimi olarak olaya hakim olmalı  yönlendirmelisiniz. Gerekiyorsa bu işe hakim bir danışmanı iş süresince bünyenize danışman olarak alıp haftada iki tam gün gibi bir zaman ayırmasını sağlamalısınız.

Daha detaylı incelemek için aşağıdaki kaynaklar dan yararlana bilirsiniz.
http://www.imoizmir.org.tr/UserContent/Document/Etkinlik%20Notlari/Seminer-20110310-Derin%20Kazilar.pdf

            http://www.e-kutuphane.imo.org.tr/pdf/166.pdf
            http://www.e-kutuphane.imo.org.tr/pdf/1515.pdf